Интернет технологияларының қарқынды дамуы азаматтарға көптеген мүмкіндіктермен қатар, қауіп-қатерлерді де бірге алып келді. Қазіргі таңда ең өзекті мәселелердің бірі – интернет арқылы жасалатын алаяқтық түрлері. Осыған орай, Кентау қалалық «Жастар ресурстық орталығы» КММ-нің ұйымдастыруымен қала көшелерінде, халық жиі шоғырланатын аумақтарда түсіндірме жұмыстары жүргізіліп, ақпараттық үнпарақтар таратылды.

Іс-шараның мақсаты – интернет алаяқтарының қитұрқы әрекеттері жайлы тұрғындарды хабардар ету, алаяқтықтың алдын алу, қаржылық және құқықтық сауаттылықты арттыру, сондай-ақ азаматтардың киберқауіпсіздік мәдениетін қалыптастыру.

Жастар ресурстық орталығының мамандары тұрғындармен ашық әңгімелесіп, интернет алаяқтарының жиі қолданатын тәсілдері мен солардан қорғану жолдарын түсіндірді. Таралған үнпарақтарда нақты мысалдар мен кеңестер, «қателіктерге ұрынбау үшін не істеу керек?» деген сұрақтарға жауаптар жазылған.

Алаяқтар көбіне келесі әдістерді қолданады:

• Жалған банк қызметкері ретінде қоңырау шалу;

• Онлайн сауда алаңдарында тауар немесе қызмет ұсыну арқылы алдын ала төлем сұрату;

• SMS арқылы сілтеме жіберіп, деректерді ұрлау;

• «Жеңіл табыс», «жеке мәліметті растаңыз», «поштаңызды растаңыз» деген сылтаулармен фишинг жасау;

• Әлеуметтік желі арқылы жалған парақшалармен хабарласу.

• КЕНТАУ ҚАЛАСЫНДАҒЫ СТАТИСТИКА:

2025 жылдың 8 айында Кентау қаласы бойынша 55 интернет алаяқтық дерегі тіркелген. Бұл көрсеткіш өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 23%-ға жоғары.
Зардап шеккендердің дені – орта жастағы азаматтар мен зейнеткерлер, алаяқтар оларды негізінен «банк шотындағы қауіп», «шұғыл ақша аудару» деген желеумен алдаған.

 Осы ретте мамандар мына кеңестерді ұстануды ескертеді:

• Жеке деректеріңізді (ЖСН, банк карта деректері, SMS кодтар) ешкімге айтпаңыз;

• Бейтаныс сілтемелерге өтпеңіз және күмәнді қосымшаларды жүктемеңіз;

• Ресми емес интернет-дүкендерден тапсырыс берерде тексеріңіз;

• Күмән тудырған кез келген жағдайда банкке немесе полицияға хабарласыңыз.

 Бұл шара барысында қала тұрғындары тарапынан қызығушылық танытылып, олар өз сұрақтарына нақты әрі түсінікті жауап алды. Үнпарақтар орталық базар, аялдамалар, банк бөлімшелері мен сауда орындары маңында таратылды. Мамандар, әсіресе, зейнеткерлер мен жастарға ерекше көңіл бөлді.

ҚОРЫТЫНДЫ:
Интернет алаяқтықтың алдын алу – қоғамның әрбір мүшесінің ақпараттануына тікелей байланысты. Кентау қалалық «Жастар ресурстық орталығы» бұл бағыттағы түсіндіру жұмыстарын жалғастыра бермек. Киберқауіпсіздік – әр азаматтың саналы әрекетінен басталады.