Түркістан облысында тұрғынның дүрбісін ұрлаған күдікті қолға түсті

Түркістан облысы, Отырар ауданында тұрғынның құны 50 мың теңге тұратын дүрбісін ұрлаған күдікті қолға түсті. Бұл оқиға Polisia.kz сайты арқылы мәлім болып, кейін Azatnews.kz ақпарат агенттігі арқылы кеңінен тарады. Қарапайым тұрмыстық қылмыс болып көрінгенімен, мұндай оқиғалар құқық қорғау органдары үшін маңызды, себебі олар азаматтардың жеке мүлкіне қол сұғушылықты тоқтатуға бағытталған күрделі және жүйелі шаралардың бір бөлігі болып табылады.

Қылмыс қалай орын алды?

Отырар аудандық полиция бөліміне жергілікті тұрғын арыз түсірген. Оның айтуынша, белгісіз біреу үйінен 50 мың теңге тұратын дүрбісін ұрлап кеткен. Дүрбі – аңшылықпен айналысатындар мен табиғатқа қызығатындар үшін бағалы құрал, әрі қазіргі таңда кейбір үлгілерінің нарықтағы құны да арзан емес. Бұл құрал жоғалғаннан кейін тұрғын дереу құқық қорғау органдарына хабарласқан.

Арыз тіркелісімен-ақ тәртіп сақшылары жедел-іздестіру шараларын бастап кетті. Тиісті тергеу амалдары мен куәгерлерден жауап алу нәтижесінде, күдікті ретінде жәбірленушінің 29 жастағы танысы анықталды. Ол қылмыс жасалған күні үй иесіне қонаққа келген. Күдіктінің айтуынша, ол үй ішіндегі дүрбіні байқап, оған қызығып, иесінің аңғармаған сәтін пайдаланып, жымқырып кеткен.

Құқық қорғау органдарының жедел әрекеті

Полиция қызметкерлері күдіктіні бірден қолға түсіріп, одан ұрланған мүлікті тәркілеп, иесіне қайтарды. Бұл – құқық қорғау органдарының кәсіби әрі шапшаң жұмыс істегенінің көрсеткіші. Мұндай ұсақ қылмыстардың өз уақытында ашылуы — азаматтардың полицияға деген сенімін арттыра түседі. Әрі жәбірленуші үшін материалдық шығын өтеліп, психологиялық тұрғыдан әділеттің орнағанын сезіну маңызды рөл атқарады.

Қазіргі таңда бұл оқиға бойынша Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 188-бабы, яғни «Ұрлық» бабымен қылмыстық іс қозғалып, тергеу амалдары жүргізіліп жатыр. Бұл бап бойынша ұрлық жасаған адамға айыппұл салу, түзеу жұмыстары, қоғамдық жұмыстарға тарту немесе бас бостандығынан айыру жазасы қолданылуы мүмкін. Жаза ауырлығы ұрланған мүліктің құнына, күдіктінің бұрын сотты болған-болмағанына және басқа да мән-жайларға байланысты анықталады.

Қылмысқа не себеп болуы мүмкін?

Мұндай тұрмыстық ұрлықтардың себебі сан алуан. Біріншіден, бұл қылмыстың мотиві – пайдакүнемдік. Күдікті адамның дүрбіге қызығуы, әрі оны заңсыз иемденуге деген ұмтылысы, оны қылмыс жасауға итермелеген болуы мүмкін. Екіншіден, бұл жағдайда таныстық факторы да рөл ойнаған. Көп жағдайда адамдар таныс-жуықтарына күдікпен қарамайды, сол себепті өз мүлкін қорғауда бейқамдық танытады. Бұл өз кезегінде қылмысқа жағдай туғызуы мүмкін.

Қоғамдағы мораль және адамгершілік дағдарысы

Танысының үйінен қонақ болып отырып мүлік ұрлау — адамгершілік тұрғысынан да үлкен мәселе. Мұндай әрекет қоғамда сенім мен өзара құрметке сызат түсіреді. Қонақжайлық – қазақ халқына тән қасиеттердің бірі. Бірақ кейбір жағдайларда адамдар бұл мейірімділікті теріс пайдаланып жатады.

Ата-бабаларымыз «Қонаққа төрден орын бер» деп тәрбиелесе, бүгінде кейбір азаматтар сол төрде отырып, ұрлық жасаудан тайынбайды. Мұндай әрекеттер тек заңмен емес, моральдық-этикалық тұрғыдан да сынға лайық.

Алдын алу шаралары

Құқық қорғау органдары ұрлықтың алдын алу үшін азаматтарды бірқатар сақтық шараларына көңіл бөлуге шақырады. Олардың қатарында:

• Үйге қонақ келгенде бағалы заттарды көзге түспейтін жерге қою;

• Бейнебақылау құрылғыларын орнату;

• Қонақжайлық танытқанда да, бөтен адамға мүлде сеніп кетпеу;

• Бағалы заттарды құжаттау, фотосуретке түсіріп сақтау (тергеу кезінде қажет болуы мүмкін);

• Күдікті мінез-құлық танытқан адамдарды бақылау және қажет болған жағдайда дереу полицияға хабарлау.

Сонымен қатар, қоғамда діни, рухани және адамгершілік тәрбиені күшейту де маңызды. Себебі адам бойында адалдық пен имандылық қасиеті берік болса, ол қандай жағдай болмасын, бөтеннің мүлкіне қол сұқпайды.

Отправить комментарий