Қазақстан Республикасының табиғи ресурстарын сақтау – елдің экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етудің және ұлт денсаулығын қорғаудың маңызды бөлігі. Осы орайда браконьерлікке қарсы күрес – құқық қорғау органдарының басты назарындағы мәселелердің бірі. Түркістан облысы Полиция департаменті бұл бағытта жан-жақты және кешенді іс-шаралар жүргізіп келеді.

 Браконьерлік дегеніміз не?

Браконьерлік – бұл:

• Аң-құстарды, балықты заңсыз аулау;

• Қызыл кітапқа енген түрлерді жою;

• Бекітілген маусым мен аулау тәртібін бұзу;

• Табиғатқа, биоәртүрлілікке қасақана зиян келтіру.

Мұндай әрекеттер Қазақстан Республикасының заңнамасы бойынша қылмыстық немесе әкімшілік жауапкершілікке тартылады. Түркістан облысы – табиғи ресурстары мол, аң-құстар мен өсімдіктердің сирек кездесетін түрлеріне бай аймақ. Сондықтан да бұл өңірде браконьерлікпен күрес ерекше маңызды.

 Заңнамалық негіз

Қазақстан Республикасының:

• Қылмыстық кодексі (316, 335, 337-баптар);

• Әкімшілік құқықбұзушылық туралы кодексі;

• «Жануарлар дүниесін қорғау туралы», «Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы» заңдары

браконьерлікке қатысты нақты жауапкершіліктер мен тыйымдарды қарастырады. Түркістан облысы ПД аталған заңнамаға сәйкес, экологияны қорғау бағытында табиғатты қорғау органдарымен, орман шаруашылығы мекемелерімен және жергілікті атқарушы билікпен бірлескен іс-шаралар өткізеді.

 Жедел алдын алу және рейдтік іс-шаралар

Түркістан облысы Полиция департаменті тарапынан:

• «Браконьер», «Қауіпсіз балық аулау», «Таза табиғат», «Қызыл кітап», «Қауіпсіз көктем» сынды маусымдық жедел-профилактикалық іс-шаралар тұрақты түрде ұйымдастырылады;

• Табиғат қорғау полициясы және учаскелік инспекторлар орман және су айдындарын, ұлттық парктерді, аңшылық алқаптарды тексеру мақсатында рейдтерге шығады;

• Қызыл кітапқа енген жануарларды, сирек кездесетін өсімдіктерді заңсыз аулаған, тасымалдаған немесе сатқан тұлғалар жауапкершілікке тартылады.

2025 жылдың 8 айында Түркістан облысында өткізілген табиғатты қорғау шаралары барысында:

• 100-ден астам әкімшілік құқық бұзушылық тіркеліп,

• 20-ға жуық қылмыстық іс қозғалған;

• Браконьерлерден ондаған келі заңсыз ауланған балық, аңшылық қару-жарақ, тұзақтар мен арнайы құралдар тәркіленген.

 Заңсыз қару мен құралдарды анықтау

Браконьерлікпен айналысатын тұлғалар көбінесе:

• Заңсыз тіркелмеген қару,

• Тыйым салынған құралдар (электр тогымен аулау жабдықтары, торлар, т.б.) пайдаланады.

Осыған орай, Түркістан облысы ПД табиғатты қорғау полициясы қару айналымын бақылау, заңсыз сақталған немесе пайдаланылған аңшылық құралдарын тәркілеу бағытында белсенді жұмыс жүргізуде.

Қару дүкендеріне, аңшылық ұйымдарына және аңшыларға түсіндіру жұмыстары ұйымдастырылып, қару сақтау ережелері мен аңшылық маусымдары туралы ақпараттар берілуде.

 Түсіндіру және насихат жұмыстары

Түркістан облысы ПД браконьерлікпен күресте қоғамдық сананы қалыптастыруға да ерекше көңіл бөледі. Бұл бағытта:

• Мектептерде, колледждерде, ауылдық округтерде экологиялық тақырыпта кездесулер мен дәрістер өтеді;

• Бұқаралық ақпарат құралдарында және әлеуметтік желілерде табиғатты қорғау, жануарлар дүниесін сақтау туралы ақпараттық материалдар жарияланады;

• Еріктілермен, жастар ұйымдарымен, табиғатты қорғау қоғамдық қорларымен бірлескен экобастамалар мен рейдтер ұйымдастырылады.

Азаматтарға табиғатты қорғау – патриотизм мен жауапкершіліктің бір көрінісі екені жиі ескертіледі.

 Ерекше қорғалатын аумақтарды қорғау

Түркістан облысының аумағында:

• Сайрам-Өгем мемлекеттік ұлттық табиғи паркі,

• Ақсу-Жабағылы қорығы,

• Орман шаруашылықтары мен табиғи резерваттар бар.

Бұл аумақтарда тіршілік ететін сирек және жойылып бара жатқан жануарлар мен өсімдіктер түрлерін қорғау – Полиция департаменті мен табиғат қорғау мекемелерінің бірлескен жұмысын талап етеді. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда:

• Браконьерлікпен күрес күшейтіліп,

• Арнайы экопатрульдер, жедел топтар жұмыс істейді,

• GPS құрылғыларымен, дрондармен, заманауи байланыс құралдарымен жабдықталған инспекторлар жұмылдырылады.

 Қоғаммен серіктестік – басты құрал

Табиғатты қорғауда қоғам белсенділігінің маңызы зор. Осы мақсатта Түркістан облысы ПД:

• Азаматтарды экологиялық құқық бұзушылықтарға немқұрайлы қарамауға,

• Куә болған жағдайда 102 немесе жедел желіге хабарлауға шақырады,

• Браконьерлік фактілерін әшкерелеген азаматтардың құпиялылығын қамтамасыз етеді, қажет жағдайда марапаттау жүйесі қарастырылады.

• ҚОРЫТЫНДЫ

Браконьерлік – табиғатқа, ел болашағына, келер ұрпаққа жасалған қиянат. Түркістан облысы Полиция департаменті бұл мәселеге барынша қатаң әрі жүйелі түрде қарау қажеттігін жақсы түсінеді. Сондықтан:

• Жедел алдын алу шаралары,

• Браконьерлерді анықтап, жауапқа тарту,

• Азаматтарды табиғатты қорғауға үндеу бағытындағы жұмыстар тұрақты түрде жалғасын табады.

Табиғатты қорғау – әр азаматтың борышы. Ал оны қорғау жолындағы күрес – полицияның басты парызы.